İzmir'de bu yıl suya zam yok

İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi (İZSU) Genel Kurulu, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, yönetiminde yapıldı. İZSU'nun 2020 yılında hayata geçirdiği yatırımları, devam eden çalışmaları ve başlayacak projeleri anlatan Başkan Soyer, İzmirli vatandaşlara müjde vererek ekonomik şartlar ne kadar zorlasa da 2021 yılında suya zam yapılmayacağını açıkladı. 
Bütçe planında yer alan, meclisin da onayladığı 2021 yılı Temmuz ayında yapılması öngörülen yüzde 10'luk zammı iptal ettiklerini belirten Tunç Soyer, şunları söyledi:
''Son yüzyılın belki de en olağanüstü koşullarını yaşamamıza,  1,5 yıldır devam eden pandemi koşullarının bütün hesapları alt üst etmesine, elektrik, doğalgaz, akaryakıt fiyatları ve dövizdeki artışa rağmen 2021 yılı zonuna kadar suya zam yapmayacağız. İZSU, tıpkı belediyemizin diğer kuruluşları ve birimleri gibi, hiçbir olumsuzluk karşısında hizmetlerini aksatmadı. Tüm personeliyle canını dişine taktı. Temizlik ve hijyenin öneminin çok hayati olduğu bu dönemde 350 bin abonenin suyunu, ödenmemiş borçlarına rağmen kesmedi. Sağlıklı ve kesintisiz içme suyu hizmetleri için 2 yılda toplam 488 milyon 285 bin liralık yatırım yapıldı. Askıda Fatura uygulaması ile 15 bin 548 vatandaşımızın 1 milyon 375 bin TL tutarında faturası ödendi. Pandemide ekonomik olarak zorluk yaşayan esnafımız için 3 ay boyunca su faturalarında yüzde 50 indirim yaptı ve esnafımıza yaklaşık 9 milyon TL destekte bulundu.''
Son iki yılda İZSU Genel Müdürlüğü çalışmalarının hız kazandığını belirten Soyer, şöyle devam etti:
''Geçen yıl 2 milyar liranın üzerinde bir gider gerçekleşmesi sağlayan İZSU, buna karşılık yaklaşık 891 milyon lira tutarında bir yatırım gerçekleşmesine imza attı. 2020’de 505 kilometre içme suyu hattının imalatının yapıldığını görüyoruz. 2020’de projelendirilen içme suyu hattının uzunluğu ise tam 341 km. Tabii bu rakamların içerisinde 2014 sonrası Büyükşehir yasasıyla İZSU’ya bağlanan ilçelerdeki 40 yıllık eskimiş şebekelerin İZSU tarafından devralınması da yatıyor. Doğal olarak bu bölgelerde yüksek oranlarda kayıp kaçak da söz konuydu. İZSU Genel Müdürlüğü, bugün o ilçelerin içme suyu altyapısını tek tek ele alıp, projelendiriyor, yapımlarını gerçekleştiriyor. Belediye faaliyetlerinin en zor, en masraflı ve en meşakkatli alanı olan altyapı yatırımlarının gelirler ve bütçe ile doğrudan bağlantılı olduğunu hepimiz çok iyi biliyoruz. Böylesine önemli bir misyon üstlenen İZSU’nun şüphesiz aynı ölçüde de gelire sahip olması gerekiyor. Yazık ki su idarelerinin gelirlerinin ortalama yüzde 80’ini abonelerine yaptığı su satışı oluşturuyor. Bugün İZSU’nun faaliyet alanlarını tanımlayan yasa ve düzenlemeler, kurumun görevlerini su, atık su ve endüstriyel su ile sınırlıyor ve bütçe payları buna göre belirleniyor. Sorumluluk alanındaki binlerce kilometre dere yatağının ve Körfezin temizlenmesi gibi devasa görevler için sınırlı bütçeden pay ayırabilmek son dere titiz ve mahir bir çalışma gerektiriyor. İZSU, bu çalışmaları başarıyla yürütüyor. Bu vesileyle genel bütçeden gelen İller Bankası paylarının Türkiye’deki tüm su idareleri için artırılması gerektiğini buradan, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'nden, bir kez daha ifade etmek istiyorum.''
İZSU'nun başarısının bir ayağını da kurulan uluslararası ortaklıklar ve yatırım kredi anlaşmalarının oluşturduğunu belirten Başkan Soyer, ''Aynı zamanda bu güven ve itibar İZSU ve belediyemizin dünyayla bütünleşmiş vizyonunu, çevreye saygılı, cinsiyet eşitliğine dayalı istihdam politikasını, ayakları yere sağlam basan projeler inşa edebildiğini de yansıtıyor. İZSU son derece birikim ve tecrübe sahibi, işinin ehli kadrolarca doğru bir şekilde yönetiliyor. İzmir’in kaynaklarını kentlinin refahını artırmak, adil şekilde bölüştürmek amacıyla harcadığı her kuruşun hakkını veriyor. Zaten tam da bu sayede yatırımlarımız için dünyadan kredi bulabiliyoruz, hedeflerimizi gerçekleştirecek finansmanı temin edebiliyoruz'' dedi.
İZSU'nun stratejik planının gerçekleşmesi için dört hedef belirlediklerini söyleyen Soyer, şunları ifade etti:
''Birincisi, her bir vatandaşımızın sağlıklı suya erişimini güvence altına almak. Şu anda ve gelecekte, İzmir’de suyun eksikliğinin hissedildiği tek bir hanenin bile olmamasını sağlamak. İZSU’nun ikinci stratejik hedefi, evlerimize ulaşan suyun kullanıldıktan sonra doğaya zarar vermeden toplanmasını, arıtılmasını ve yeniden kullanılmasını sağlamak. Yani atık suların temizlenerek geri dönüşümünü sağlamak. Üçüncü hedefimiz, İzmir derelerinin ve Körfezi’nin ekosistem temelli yönetimini sağlamak ve su kalitesini yükseltmek. Yani İzmir’in biricik körfezini temizlemek. Bu konuda sorunu kökünden çözmek için bu güne kadarkinden çok başka bir yaklaşım uyguluyoruz. Bu nedenle belki yeterince anlaşılamadık, ama emin olun ki bugün attığımız adımlar, çok kısa sürede yüzülebilir körfez hedefine ulaşmamızı sağlayacak. Dördüncü ve son hedefimiz ise, kurumsal kapasitenin ve işleyişinin güçlendirilmesi ve İZSU’nun su yönetimi konusunda dünyadaki öncü ve yenilikçi kurumlarda biri haline gelmesi.''

-Gördes Barajı

Devlet Su İşleri (DSİ) ile yıllık 59 milyon metreküp su alımı öngörerek Gördes Barajı’ndan İzmir'e taşınması için protokol hazırladıklarını hatırlatan Soyer, şunları söyledi:
''Gördes Barajı’nın tamamlanma tarihinden bu yana yıllık 59 milyon metreküp su taahhüdü hiç bir zaman gerçekleşmedi. DSİ 2015 yılından itibaren hiç su vermediği 3,5 yıl da dahil olmak üzere sanki bu suyu vermiş gibi İZSU’dan 55 milyon 611 bin TL tahsilat yaptı. Dahası, bugünkü genel kurulda da gündeme alındığı üzere Devlet Su İşleri 2015 öncesindeki dönem için de 45 milyon TL anapara, 16 milyon TL de faiz tahsil ediyor. Gördes Barajı için DSİ’ye ödeyeceğimiz toplam 270 milyon TL, 47 milyon TL değerindeki arıtma tesisi, 14 milyon TL’lik iletim hatları ve 16 milyonluk faiz ödemesi bir araya geldiğinde; Belediyemizin bu yatırım için harcayacağı toplam miktar tam 347 milyon liradır. Dolayısıyla bu barajdan İzmir’e temin edilmesi beklenen ve fakat henüz tam olarak verilemeyen su, kimsenin lütfu değil, tam tersine İZSU’nun kendi bütçesinden ödediği bir yatırımdır.''
Hayata geçirilen projelerle birlikte Gördes Barajı'ndan tedarik edilen suyun kat kat üzerinde su kaynağı yarattıklarını ifade eden Soyer, şöyle devam etti:
''2 yılda 129 adet içme suyu sondaj kuyusunu İzmir’imizin hizmetine sunduk. 103 adet içme suyu sondaj kuyusunun imalat çalışmalarına ise devam ediyoruz. Bununla birlikte İzmir genelinde 53 adet deponun bakım, onarım ve yenileme işlemlerini tamamladık. Çok kısa sürede şehrimize kazandırdığımız 22 milyon metreküplük kuyular ve 18 milyon metreküplük Halkapınar kaynakları, İzmir’in en önemli içme suyu kaynağı olan Tahtalı Barajı’ndan bir yılda alınan suyun yüzde 40’ına karşılık geliyor. Gördes Barajı’ndan bu güne kadar tedarik edilen suyun ise kat kat üzerinde. İzmir’de hiç kimseyi ve hiçbir haneyi susuz bırakmayacağız. İzmir İçme Suyu Master Planına göre, İzmir 2030 yılından sonra içme suyunun bir kısmını deniz suyundan tedarik etmek zorunda kalabilir. Bu doğrultuda, ilk yatırımımızı susuzluk riskinin en yüksek olduğu Çeşme ilçemizde yapmaya karar verdik. Çeşme’de Kara Abdullah Burnu’nda Deniz Suyu Arıtma Tesisi için çalışmalarımızı başlattık. Bu projenin 2023 yılında hizmete girmesini hedefliyoruz.''
Başkan Soyer, yüzde 28 oranındaki kayıp kaçakların da önüne geçmek için çalıştıklarını, 2023 için koyulan yüzde 30 hedefini şimdiden yakaladıklarını ifade etti. 
Türkiye'deki tatlı su kaynaklarının yüzde 77'sinin tarımda kullanıldığını, içme suyu oranının yüzde 10'u geçmediğini ifade eden Soyer, aşırı su tüketiminin iki ana nedeninin yanlış ürün deseni ve vahşi sulama olduğunu bildirdi.
İZSU’nun ikinci stratejik hedefinin atık suların doğaya zarar vermeden toplanmasını, arıtılmasını ve yeniden kullanılmasını sağlamak olduğunu belirten Soyer, 67 adet atıksu arıtma tesisinin işletildiğini, Avrupa Birliği standartlarında arıtma yapan 23 ileri biyolojik arıtma tesisi ile bu alanda Türkiye’de lider konumda olduklarını vurguladı. 

-Yüzülebilir körfez

Yüzülebilir körfez hedefi doğrultusunda bugüne kadar öngörülenden çok daha farklı bir plan uygulamaya koyduklarını ifade eden Soyer, şunları söyledi:
''Körfezi, içinden değil, sorunun kaynağından itibaren temizlemeye başladık. Bu yüzden çalışmalarımız göze pek görünmüyor olabilir. Fakat biz Buca’da, Bornova’da ve Körfez havzasının tüm bölgelerinde yıllardır bekleyen yağmur suyu ayrıştırma projeleri için kazma vurduk. Kirlilik sorununu dışarıdan kuşattık. Son iki yılda 72 kilometrelik ayrıştırma kanalı tamamlandı ve ihalesini yaptığımız 62 kilometrenin yapımına başlandı. Bu yıl ise 204 kilometrelik ayrıştırma kanalının yapımını ihale ediyoruz. Ayrıca 250 km yağmur suyu hattının daha proje çalışmaları devam ediyor ve önümüzdeki sene yapım ihalesine çıkılacak. Böylelikle, 2024 yılına kadar 588 km yağmursuyu ve kanalizasyon hattı ayrıştırmasını yapacağız. Süreç tamamlandığında, İzmir sel riskinden kurtulacak, arıtma tesisimizin ömrü uzayacak ve aşırı yağmurlu günlerde körfeze karışan kirlilik kaynağı ortadan kalkacak. Körfezin kirlilik kaynağının yüzde 70’ini tamamen ortadan kaldıracağız.''
Yağmur suyu hattında Balçova'nın önemine vurgu yapan Soyer, ''Balçova etabını tamamladığımızda tüm bu bölgedeki kanalizasyon suları artık Çiğli Arıtma’ya değil, Narlıdere’deki arıtma tesisine gidecek. İZSU bu konuyla ilgili tüm hazırlık çalışmalarını tamamlamış olmasına rağmen, Milli Savunma Bakanlığımız’dan arıtmanın kapasite artışına dair nihai onayı henüz alamadık. Bu nedenle tüm Meclis üyelerimizin Körfez için tarihi öneme sahip bu proje için Mili Savunma Bakanlığımız'dan gerekli onayın alınması konusunda desteklerini bekliyoruz'' dedi.
Soyer, körfezi temizlemenin öncelikle yağmur suyu ayrıştırma kanallarıyla mümkün olacağını, bu projelere yoğunlaşacaklarını sözlerine ekledi.

-Eleştiriler

AK Parti Grup Başkan Vekili Özgür Hızal, İzsu faaliyetlerinin İzmirli'leri üzdüğünü söyledi. Vatandaşlara İzsu'yu sorduklarını vurgulayan Hızal, ''İZSU, İzmirlilerin altyapı ve su ihtiyaçlarını karşılaması gereken bir kuruluş. İzsu denince İzmirli'lerin İlk akıllarına gelen cevap dönem dönem musluklarından akmasını bekledikleri, Türkiye'nin en pahalı suyu geliyor. İkinci cevap olarak her yağmur sonrasında taşan dereler, su baskınına uğrayan sokaklar, evler, işyerleri akıllarına geliyor. Üçüncü cevap olarak bugüne kadar İzmir'de görev almış belediye başkanlarının çoğunun ve Başkan Soyer'in hayalini süsleyen yüzülebilir Körfez, yani Körfez problemi, dördüncü cevap olarak da koku problemi akıllara geliyor'' dedi.
Faaliyet raporunu, İzmirlilerin dört temel sorun olarak ortaya koyduğu sorunlar ışığında değerlendirdiklerini kaydeden Hızal, şunları söyledi:
''İzmirliler, 2019 yılı 31 Mart seçimleri sonrası musluklarından akan suyu içme hayaline kapılmışken bambaşka gerçekle karşılaştılar. İzmirliler, musluk suyu içmeyi hayal ederken, Türkiye'nin en pahalı suyuyla karşılaştılar. Türkiye'de su şampiyonu İzmir. İzmir, su fiyatları ve zamları konusunda şampiyonluğu kimseye bırakmıyor. Yaklaşık üç kez zam yaptınız. Dönem dönem İstanbul şampiyonluğu almak için atak yapıyor ama İstanbul'un meclisinde Cumhur İttifakı ağırlığı söz konusu olduğu için bu atak sonuçsuz kalıyor. Muhtemelen haziran ayında da bir zam planlanıyor. Evet girdi fiyatlarında artış var ama o artış başka şehirlerde de olmuş. Su zammı konusundaki en yakın rakibinize 1 lira fark attınız. Girdi fiyatlarını bahane olarak gösterirseniz. İZSU'nun suya zam yaparak İzmirlilerin sırtına bindirdiği yükün sebebi kayıp kaçak oranları. 2020'de kayıp kaçak miktarı 660 milyon lira. Bunun sorumlusunun İZSU ve İzmir Büyükşehir Belediyesi yetkilileridir. Kayıp kaçağı düşürmek için çabalamayan İZSU, su tahsilatı için çaba ortaya koyuyor. İZSU, İzmir'de 4 yaşındaki çocuğa yasal olmayan icra takibi başlatıyor. Kayıp kaçağın artmasının sebebi hatların eski olması. Kayıp kaçak meselesinde İzmir'de bazı siyasiler Gördes Barajı'ndaki kaçaktan bahsediyor. Gördes, İzmir'deki içme suyunu karşılamak için DSİ'nin yaptığı muazzam bir projedir. Arada ne kadar kaçak varsa İZSU'da, İzmir Büyükşehir Belediyesinde var. Gelsinler kaçağı burada arasınlar. İzmir'e yaz aylarında bazı ilçeler susuzluktan kırıldı. Su sorunlarını, tankerlerle su taşıma fotolarını muhtemelen bu yıl da göreceğiz.''
Özgür Hızal,  sel ve taşkınlarlardan ders çıkarılmadığını,  yağmur suyu hatlarını yapması gerektiğini, ancak İZSU'nun 2019'da sadece 34.9 kilometre yağmur suyu hattığını söyledi. 
Körfez konusunda İzmirli'lerin akıllarının çok karışık olduğunu dile getiren Hızal, ''Sayın Başkan, göreve başladığında 2 yıl sonra Körfez'de yüzeceğini söyledi, sonra 3 yıl dedi, en son görev süresinin sonunda yüzeceğini ifade etti. Körfez'de nasıl yüzeceksiniz? Ciddi bir kirlilik var. Onlarca noktadan akıntı var. Yeter ki kirletmeyelim, temiz tutarsak doğanın kendi gücü temizlemeye yetecek'' şeklinde konuştu.
Mecliste, CHP Grup Başkan Vekili Nilay Kökkılınç, MHP Grup Başkanvekili Selahattin Şahin ve İYİ Parti Grup Başkan Vekili Kemal Sevinç ve meclis üyeleri de konuşma yaptı.