SGK için araştırma önergesi
CHP İzmir Milletvekili ve TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyesi Av. Sevda Erdan Kılıç, Ak Parti hükümetleri döneminde Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) açığının 429.5 milyar liraya ulaştığını belirterek TBMM'ne araştırma önergesi verdiğini bildirdi.
Sevda Erdan Kılıç, yaptığı yazılı açıklamada, SGK’nın gelir-gider dengesinin bozulması ve giderek artan SGK bütçe açığının nedenlerinin araştırılması, bu açığın azaltılması ve minimalize edilebilmesi için neler yapılabileceğinin belirlenmesi amacıyla Anayasa’nın 98 inci, TBMM İçtüzüğünün 104’üncü ve 105 inci maddeleri uyarınca Meclis araştırması açılmasını istediğini bildirdi. SGK'nın 2019 yılı toplam bütçesinin 464,6 Milyar lira olduğunu, 2018 yılında 15,7 milyar lira, 2019 yılında 39,9 milyar lira bütçe açığı verdiğini belirten Kılıç, bütçe açığının 2020 yılında ise 60 milyar TL’nin üzerinde gerçekleşmesinin beklendiğini ifade etti.
SGK’nın yüksek bütçeli kamu kurumlarından birisi olduğunu belirten CHP İzmir Milletvekili Av. Sevda Erdan Kılıç, açıklamasında şunları kaydetti:
''5510 sayılı Kanun’un 81. maddesi gereği Hazine, Sosyal Güvenlik Kurumuna toplanan primlerin dörtte biri oranında miktarı devlet katkısı olarak ödemek zorundadır. Ancak, SGK 2019 Faaliyet raporunda Hazine’nin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası primi için ödemesi gereken devlet katkısını Kurum’a ödemediği görülmektedir. Bu durumun, sehven mi veya teknik bir sorundan mı yoksa Hazine’deki finansal sıkıntıdan mı kaynaklandığı ile ilgili şimdiye kadar kamuoyuna herhangi bir açıklama yapılmamıştır. Bu durumun devam etmesi halinde, sağlık ve emeklilikte tehlike çanları çalacaktır, ekonomideki durgunluğun neden olduğu sosyal güvenlikteki açıklar artık kapatılamaz hale gelecektir. Hazine’nin devlet katkısını ödememesi halinde yakın gelecekte kıdem tazminatı, emekli aylık ve ödeneklerinin ödenmemesi, vatandaşların sağlık hizmetinden yararlanmasında sorunların yaşanması kuvvetle muhtemeldir. İktisat profesörlerinin bile durumu yorumlamakta zorlandığı bu çarpık ekonomik sistemde, hükümet normal iktisat kuralları yerine torba yasalarla iş yapmakta, borçlanma limitlerini sürekli artırarak durumu yürütmeye çalışmaktadır.''
Sosyal sigorta sisteminin finansal sürdürülebilirliğinin önemli göstergelerinden birisinin de aktif/pasif oranı olduğunu vurgulayan Av. Sevda Erdan Kılıç, ''Aktif/pasif oranı, bugün aktif olarak çalışan ve prim ödeyenlerin sayısının, bugün aylık alanların (emekli, malullük, ölüm aylığı) sayısına bölünmesi ile hesaplanmaktadır. Bu oran bir çalışanın kaç emekli, malul ve ölüm aylığı alanı finanse ettiğini ortaya koymaktadır. OECD ve Avrupa ülkelerinde 4 ve üzeri olarak değişen aktif/pasif dengesi ülkemizde yaklaşık 2 dolaylarında seyretmektedir''dedi.
CHP İzmir Milletvekili Av. Kılıç, sosyal güvenlik kurumunun gelirlerinin giderlerini karşılayamadığını ve sistemin açık vermeye devam ettiğini ifade etti. SGK mali istatistiklerine göre, Ak Parti hükümetleri döneminde (2003-2020 Ocak-Kasım) SGK’nın gelir-gideri arasındaki dengesizliğin kronik hale geldiğini ve toplam 429.5 Milyar lira açık oluştuğunu belirten Av. Sevda Erdan Kılıç, şöyle devam etti:
''Ayrıca artış oranı yüzde bakımından ise açık artış oranı 2008 yılında 13.7 iken, 2019 yılında bu oran 20.6’ya yükselmiştir. SGK gelir-gider dengesindeki açık hem miktar hem de oran olarak artmıştır. Sosyal Güvenlik Kurumuna bütçe transferi 2008 yılında 35 Milyar lira olurken, 2019 yılında 196.7 Milyar TL, 2020 Ocak/ Kasım’da ise 231.2 Milyar lira transfer yapılmıştır. Bütçeden yapılan toplam transfer tutarlarının, 2008 yılında yüzde 3,5 olan GSYH’ye oranı ise 2019 yılında yüzde 4,5’e yükselmiştir.''